Wierden, Industrieweg 15
1968 – 1993
Voorproef Tussen de barakken
De Slagersbarak uit Tussen de barakken is een houten bouwwerk in Wierden dat eind jaren zestig, begin jaren zeventig gebruikt is om de Turkse medewerkers van A. Passchier & Zn. (later BOPA) onderdak te bieden. De barak is hoogstwaarschijnlijk afkomstig uit Woonoord Schattenberg (voorheen Kamp Westerbork). Feitelijk draait het om twee barakken of barakdelen. De eerste wordt in het najaar van 1968, in afwachting van de komst van dertig gastarbeiders, voor de fabriekshal en parallel aan de Industrieweg geplaatst. De barak bestaat uit meerdere slaapkamers bestemd voor vier personen, en enkele centrale voorzieningen. Een tweede barak met alleen slaapkamers is later bijgeplaatst, loodrecht op de eerste, om volgende groepen gastarbeiders onder te kunnen brengen. Na het faillissement van BOPA in 1979 is de fabriek inclusief barakken overgenomen door de Smilde Holding uit Heerenveen. Na het staken van de vleesverwerking in 1982 heeft het terrein lange tijd ongebruikt gelegen, totdat het in 1989 door Boom Staalbouw aangekocht is. De barakken zijn daarna gesloopt, waarschijnlijk in 1993.
Aanwijzingen
- Mijn vader meent zich te herinneren dat de verkoper van de barak verteld heeft dat deze uit Westerbork afkomstig was.
- Er zijn vele overeenkomsten in vorm (houten constructie met puntdak), afmeting (circa 10 meter breed) en indeling (gangen met kamers aan beide zijden, een centrale ruimte in het midden met vier deuren, en wasruimtes en toiletten aan de uiteinden)
- De plaatsing in Wierden (van 1968) is in de periode dat in Schattenberg Berliner barakken afgebroken worden (tussen 1964 en 1972). De barakken van Woonoord Vossenbosch worden pas veel later afgebroken.
- De deur met de vier panelen op een foto van de slagersbarak wordt op 19 oktober 2023 herkend door Otis Polnaya als afkomstig uit het type barak – een Berliner – waarin hij tussen 1951 en 1966 in Schattenberg (voorheen Kamp Westerbork) heeft gewoond.
Stand van zaken
Vanwege de vorm, de breedte en de indeling van de barak in Wierden draait het waarschijnlijk om een Berliner. Daarom komen de uit deze serie als laatsten gedemonteerde barakken 55, 56, 59, 81, 82 en 85 (vanaf 1965) in aanmerking. Maar ook de oudere barakken 3 t/m 6 en 21 kunnen niet volledig uitgesloten worden. Dat geldt in zekere mate ook voor 58, 65 t/m 69 en 71 t/m 73 (in of voor 1956). 100% uitgesloten zijn slechts 60 t/m 63 (afgebrand in 1958), 56 (teruggeplaatst op Westerbork in 2010) en de barakken uit Woonoord Vossenbosch in Wierden (gedemonteerd na 1968).
Situatieschets Wierden
Onderstaande situatieschets is gebaseerd op de herinneringen van (tante en secretaresse) Renee en (vader en directeur) Paul Passchier (senior), (tolk) Türker Atabek en (hoofd techniek) Wolter Dekker.
Openstaande vragen
- Wat is de oorsprong van de Wierdense barak (bouwjaar, type, aannemer, kamp, nummer, sloopjaar, sloper/verkoper)?
- Hebben de eerste en tweede barak een gemeenschappelijke oorsprong?
- Wat zijn de specificaties?
- Waarom wijkt de lengte (circa 40 meter) af van de Berliners (circa 85 meter)? N.B. Barak 56 is bij de herbouw destijds in Zelhem niet in zijn geheel gebruikt en zijn oorspronkelijke maten aangepast aan het nieuwe gebruik.
- Waarom wijkt de kleur (grijs) af van de Berliners (groen)? N.B. Dinah Marijanan spreekt over de commandantswoning als ‘groengrijze villa’
- Wat is de geschiedenis (herbouwjaar, aannemer, bijplaatsen, verbouwingen, sloopjaar)?
- Bestaan er nog restanten van de barak?
- Welke mensen hebben in de barak geleefd (voor 1968 en erna)?
Paul Passchier, 17-1-2024 (laatste update)